Długoterminowe skutki braku ochrony oczu przed promieniowaniem UV

Choć większość z nas wie, że słońce może spowodować oparzenia skóry, to wciąż zbyt mało mówi się o jego wpływie na wzrok. Długotrwałe wystawienie oczu na słońce bez odpowiedniej ochrony może prowadzić do fotokeratytu, czyli bolesnego ‘oparzenia’ rogówki, a także zwiększać ryzyko rozwoju zaćmy, zwyrodnienia plamki żółtej oraz innych chorób siatkówki. Dlatego tak ważne jest noszenie okularów przeciwsłonecznych (lub nakładek przeciwsłonecznych na okulary korekcyjne) z filtrem UV – nie tylko latem, ale przez cały rok. Warto również pamiętać, że dzieci są szczególnie narażone na szkodliwe działanie promieni słonecznych, ponieważ ich soczewki są bardziej przezroczyste i przepuszczają więcej promieniowania do wnętrza oka.

Promieniowanie ultrafioletowe, czyli niewidzialna część światła słonecznego, która ma ogromny wpływ na zdrowie narządu wzroku

Promieniowanie UV dzieli się na trzy zakresy:

• UVC (100–280 nm) – w większości pochłaniane przez atmosferę, nie dociera do powierzchni Ziemi;
• UVB (280–315 nm) – częściowo pochłaniane przez atmosferę, ma silne działanie biologiczne;
• UVA (315–400 nm) – przenika głęboko do tkanek oka.

Oczy – szczególnie rogówka, soczewka i siatkówka – są narażone na działanie UV przez całe życie, a skutki tego promieniowania kumulują się z czasem. Brak odpowiedniej ochrony może prowadzić do poważnych i często nieodwracalnych chorób oczu.

Przewlekła ekspozycja na UVB może np. przyspieszyć degenerację białek soczewki, prowadząc do jej zmętnienia – czyli zaćmy. Z kolei długotrwałe działanie UVA i niebieskiego światła może przyczyniać się do uszkodzeń fotoreceptorów i komórek barwnikowych siatkówki, zwiększając ryzyko rozwoju zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem. Zbyt długa ekspozycja na promienie słoneczne powoduje też zmiany zwyrodnieniowe spojówki – zaczerwienienie, dyskomfort, a w zaawansowanych przypadkach nawet zaburzenia widzenia. Skutkiem braku ochrony oczu przed UV są też zmiany nowotworowe oraz bolesne zapalenie rogówki, przypominające oparzenie – często opisywane jako 'śnieżna ślepota' (nawiązanie do uprawiania sportu na stoku narciarskim bez okularów przeciwsłonecznych).

Jak skutecznie chronić oczy przed UV?

Aby skutecznie chronić oczy przed promieniowaniem UV, należy nosić okulary przeciwsłoneczne z filtrem, zakładać czapkę z daszkiem lub kapelusz z rondem, unikać słońca w godzinach największego nasłonecznienia (10:00–16:00). Osoby, które noszą soczewki, powinny sięgać po produkty z filtrem UV. Zaleca się też wykonywanie regularnych badań wzroku – szczególnie u dzieci i osób po 40. roku życia.

Zmiany spowodowane przez promieniowanie ultrafioletowe często rozwijają się powoli i bezobjawowo, aż do momentu, gdy jest już za późno na skuteczne leczenie. Dlatego zadbaj o swoje oczy już dziś, wybierając wysokiej jakości okulary przeciwsłoneczne.